“Ik wilde graag meer leren over Maria en over de paus. Over Maria als persoon en haar functie in de Kerk en over waarom we haar vereren.”
Vanwege de Wereldjongerendagen kijken we in een reeks artikelen naar Portugal en de (kerkelijke) geschiedenis van het land. Het WJD-weetje in dit artikel gaat over de patroonheilige van Portugal: de heilige Elisabeth van Portugal.
De heilige Elisabeth van Portugal behoort tot de groep van heilige koninginnen. Ze werd in 1271 geboren in het koninkrijk Aragon. Zij was de dochter van Pedros III en Constantia van Aragon. Constantia van Aragon was een nicht van de heilige Elisabeth van Thüringen. Het echtpaar kreeg zes kinderen van wie Elisabeth de derde was. Zij is naar haar heilige oudtante genoemd.
Elisabeth was een diepreligieus kind. Ze trouwde op haar twaalfde met koning Dionysius van Portugal. Het echtpaar kreeg twee kinderen. Koning Dionysius stichtte in 1288 de universiteit van Lissabon die later naar Coimbra werd verplaatst. Hij sloot onder andere een concordaat met paus Nicolaas III, waarin hij beloofde de rechten van de Kerk te respecteren. Zo mocht de Kerk haar eigen bisschoppen kiezen. Na de opheffing van de tempeliers in 1317 gaf hij hun asiel in Portugal. Hij droeg hun bezittingen over aan de door hem gestichte Ridders van Christus. Hij kende ook schaduwzijden. Hij was niet trouw aan zijn vrouw en hij verwekte diverse buitenechtelijke kinderen.
Elisabeth verdroeg al deze vernederingen en behandelde de onwettige kinderen als die van haarzelf. Uit haar vermogen bekostigde ze verschillende liefdadige instellingen zoals ziekenhuizen en weeshuizen en inrichtingen voor gevallen vrouwen. Ze zette zich herhaaldelijk in voor de vrede in haar land. Haar zoon Alfons kwam in opstand tegen zijn vader. Koningin Elisabeth greep in en wist vader en zoon met elkaar te verzoenen.
Na de dood van haar man in 1325 leefde ze eerst als weduwe bij de clarissen in Coimbra. Later werd ze lid van de derde orde van de franciscanen en verbleef ze in het paleis bij het Sint Claraklooster in Coimbra.
Zij stierf in 1336 toen ze bemiddelde in de oorlog tussen haar zoon koning Alfons en de koning van Castilië. De inspanning die dit kostte vroeg te veel van haar. Zij is begraven in de St. Clarakerk te Coimbra. In 1625 verklaarde paus Urbanus VIII haar heilig. De Kerk gedenkt haar op 4 juli. Op die dag en op 8 juli zijn er in Coimbra grote feesten ter ere van de heilige koningin.
Ze is patrones van Portugal, Coimbra, Estremoz en Zaragoza. Heiligen.net vermeldt dat ze daarnaast patrones is van bruiden en echtgenotes (vooral de echtgenotes van ontrouwe mannen), dat ze wordt aangeroepen bij jaloezie en huwelijksproblemen en in oorlogstijd en bij oorlogsleed (vanwege de veldslag tussen haar man en haar zoon die zij verhinderde).
Koningin Elizabeth voorkomt een burgeroorlog in 1323 bij Alvalade. Prent uit 1917. (Afbeelding via Wikipedia)