Als je niet oplet, werk je zonder dat je het doorhebt mee aan het verspreiden van nepnieuws.
“De hoop van de armen is niet voor altijd verloren” (Psalm 9, 19). Dit is het thema van de Werelddag van de Armen die dit jaar plaatsvindt op 17 november. De paus ontleent het thema aan psalm 9. “Deze psalm werd geschreven in een tijd van grote economische ontwikkelingen die, zoals wel vaker gebeurt, ook leidde tot sociale ongelijkheid”, schrijft de paus. “De situatie is niet veel anders dan vandaag de dag”, vervolgt hij. “Eeuwen gaan voorbij, maar de situatie van rijk en arm blijft constant. Het is alsof de geschiedenis ons niets leert. De woorden van de psalm gaan niet over het verleden, maar over ons heden, zoals God daar naar kijkt.”
Paus Franciscus noemt families die op de vlucht zijn, weeskinderen die worden uitgebuit, jonge mensen zonder werk, slachtoffers van geweld, het leed van immigranten en daklozen. De Schrift doet een beroep op ons waar het gaat om de zorg voor de arme. Paus Franciscus: “Waar we maar kijken, het woord van God wijst ons naar de armen, naar degenen die nood hebben aan de eerste levensbehoeften, omdat ze afhankelijk zijn van anderen.”
De paus citeert uit het Matteüs evangelie, waarin Jezus zich juist met hen identificeert: “Ik zeg u: al wat gij gedaan hebt voor een dezer geringsten van mijn broeders hebt gij voor Mij gedaan” (Matteüs 25, 40). En hij verwijst naar de zaligsprekingen, waarmee Jezus zijn prediking van het Koninkrijk van God begon. De eerste daarvan is: “Zalig gij die arm zijt, want aan u behoort het Rijk Gods” (Lucas 6, 20). “De betekenis van deze paradoxale boodschap is dat het Koninkrijk van God behoort aan de armen, omdat zij in een positie zijn om het te ontvangen”, aldus de paus.
Het is alsof het aantal armen alleen maar toeneemt in plaats van afneemt, zegt de paus, en hij voegt er een aansporing aan toe: “Jezus, die de prediking van zijn Koninkrijk startte met het vooropstellen van de arme, vertelt ons dat Hij het Koninkrijk begon, maar aan ons, zijn leerlingen, de taak toevertrouwt om het voort te zetten en de armen hoop te geven.” Mensen hoop en vertrouwen geven “is een grote verantwoordelijkheid van de christelijke gemeenschap, die niet licht opgevat mag worden. De geloofwaardigheid van de verkondiging en het christelijke getuigenis hangen ervan af”, aldus de paus.
“Help mee om ervoor te zorgen dat niemand gebrek voelt aan nabijheid en solidariteit.”
Het doel van de Werelddag van de Armen is meer dan concrete hulp geven. Het doel is te groeien in betrokkenheid op de nood van concrete personen en om armen hoop te geven. Daarvoor is een volgehouden inzet nodig. “Vóór alles hebben de armen nood aan God en zijn liefde, die zichtbaar wordt door ‘de middenklasse van de heiligheid’, mensen die door hun eenvoud van leven de kracht van christelijke liefde helder maken. God heeft verschillende manieren en wegen om het hart van mensen te raken. Zeker, de armen komen naar ons toe, omdat we hen eten geven, maar wat ze werkelijk nodig hebben is meer dan ons aanbod van een boterham of warme maaltijd. De armen hebben onze handen nodig om ze op te tillen, onze harten om weer genegenheid te voelen, onze aanwezigheid om eenzaamheid te overwinnen. In één woord: ze hebben liefde nodig.”
“En soms is er maar weinig nodig om hoop te geven”, vervolgt de paus. “Het is genoeg om een moment stil te staan, te glimlachen en te luisteren. Laat de statistieken voor een keer achterwege. De armen zijn geen statistieken om op te voeren als we het trots hebben over ons werk en onze projecten. De armen zijn mensen om te ontmoeten: ze zijn eenzaam, jong en oud, en we nodigen hen uit in ons huis voor een maaltijd; mannen, vrouwen en kinderen die behoefte hebben aan een vriendelijk woord. De armen redden ons, omdat ze ons het gelaat van Jezus Christus laten zien.”
De paus beveelt de aandacht voor de Werelddag van de Armen van harte aan bij christelijke gemeenschappen en anderen die de armen hoop en troost willen geven: “Help mee om ervoor te zorgen dat de Werelddag van de Armen steeds meer mensen aanmoedigt om effectief samen te werken, opdat niemand een gebrek zal voelen aan nabijheid en solidariteit.”
De Werelddag van de Armen werd door paus Franciscus ingesteld in het verlengde van het Heilig Jaar van Barmhartigheid (2016) in zijn afsluitend schrijven voor dit Heilig Jaar ‘Misericordia et Misera’ (nr. 21). De dag wordt elk jaar gehouden op de 33e Zondag door het Jaar (de één na laatste zondag van het kerkelijk jaar) als voorbereiding op het feest van Christus, Koning van het Heelal.
