Na twee jaar van voorbereiding is onlangs de nieuwe Vaticaanse nieuwssite online gegaan: www.vaticannews.va.
Wat deed paus Franciscus in 2021 en waar vroeg hij aandacht voor? In december blikken we terug op het jaar van paus Franciscus. We hebben het per kwartaal voor je op een rijtje gezet. Dit is oktober tot en met december.
Paus Franciscus nam op vijf oktober met andere leiders van wereldreligies deel aan een bijeenkomst over ‘Religies en onderwijs: op weg naar een mondiaal pact over onderwijs’. Volgens de Vaticaanse Congregatie voor Katholiek Onderwijs gingen de deelnemers “een broederlijke dialoog aan over de grote uitdagingen voor het onderwijs van vandaag.” In zijn toespraak zei paus Franciscus onder meer: “Als we een meer broederlijke wereld wensen, moeten we jonge mensen opvoeden om elke persoon te erkennen, te waarderen en lief te hebben, ongeacht onze verschillen.” Hij legde uit dat onderwijs niet alleen gebaseerd moet zijn op “het fundamentele principe ‘ken jezelf’, maar ook op andere essentiële principes: je broeders en zusters kennen; de schepping kennen; en het transcendente kennen om te onderwijzen in het grote mysterie van het leven.”
De Duitse bondskanselier Angela Merkel bezocht tijdens haar afscheidsbezoek aan Rome op 7 oktober paus Franciscus. Merkel trad in december terug nadat er na de recente verkiezingen een nieuwe regering is gevormd. Na de privé-audiëntie met de paus sprak ze ook nog met de Vaticaanse staatssecretaris kardinaal Pietro Parolin en aartsbisschop Paul Richard Gallagher, de Vaticaanse ‘minister van Buitenlandse Zaken’. ’s Middags nam ze deel aan een interreligieuze vredesbijeenkomst georganiseerd door de gemeenschap van Sant’Egidio in het Colosseum, voorgezeten door paus Franciscus.
Op 25 oktober verwelkomde paus Franciscus een groep jonge lutheranen die een oecumenische pelgrimstocht maakten van Duitsland naar Rome. Een groep van zo’n vijfhonderd jonge Duitse pelgrims begroette paus Franciscus met gezang. De paus nam het muzikale thema over in zijn opmerkingen tot de pelgrims en stelde vast: “Zingen verenigt.” Hij legde uit dat “in het koor niemand alleen is. Het is belangrijk om naar anderen te luisteren.”
Hij moedigde de pelgrims aan om ook te luisteren naar “de melodie van God” in hun eigen leven, en riep hen op om niet alleen hun oren maar ook hun hart te openen. De oecumenische pelgrimstocht had als motto ‘Met Luther naar Rome’ en was bedoeld om pelgrims te helpen Rome en hun geloof vanuit een nieuw perspectief te leren kennen.
In de aanloop naar de vijfde Werelddag van de Armen op 14 november, bracht paus Franciscus op 12 november een privébezoek aan Assisi om te luisteren naar en te bidden met arme mensen uit heel Europa. Eerst bezocht hij het Clarissenklooster, waar hij een ontmoeting had met de kloosterzusters. Vervolgens reisde hij naar de Basilica di Santa Maria degli Angeli, waar een arme hem de pelgrimsstaf en mantel aanbood, om te laten zien dat alle aanwezigen pelgrims waren in de stad van de heilige Franciscus. De paus luisterde onder meer naar het getuigenis van zes arme mensen uit Italië, Frankrijk, Polen en Spanje. Hij richtte zich na afloop tot hen en zei: “Ieder van ons heeft de ander nodig, en dat zelfs zwakte, als ze samen wordt ervaren, een kracht kan worden die de wereld beter zal maken.” De paus was onder de indruk van het enorme gevoel van hoop van de armen. “Marginalisatie, lijden aan ziekte en eenzaamheid, het ontbreken van zoveel noodzakelijke middelen heeft jullie er niet van weerhouden om met ogen vol dankbaarheid de kleine dingen te zien die je in staat hebben gesteld het vol te houden.”
Paus Franciscus had op 22 november een ontmoeting met deelnemers aan het komende Kerstmis Concours, een kerstconcert waarin jongeren de onderlinge competitie aangaan met originele kerstmuziek. Dit evenement “geeft een stem aan jonge mensen door hen uit te nodigen om nieuwe liederen te maken die zijn geïnspireerd op de waarden van Kerstmis,” aldus de organisatie. De paus zei verheugd te zijn de deelnemers te ontmoeten “op de drempel van de Advent, de periode waarin we elk jaar kennismaken met het mysterie van Kerstmis.” Hij merkte op dat ook dit jaar de lichten van Kerstmis gedimd lijken door de gevolgen van de pandemie, die “nog steeds zwaar op onze tijd drukt.” Des te meer reden waarom we geroepen zijn om onszelf te bevragen en de hoop niet te verliezen, zei de paus. Hij benadrukte verder dat de schoonheid van Kerstmis doorschijnt in het delen van kleine gebaren van concrete liefde.
Paus Franciscus ontving op 26 november de Franse president Emmanuel Macron in een privé-audiëntie. De ontmoeting duurde een uur. President Macron sprak die dag ook met de Vaticaanse staatssecretaris kardinaal Pietro Parolin en aartsbisschop Paul Richard Gallagher (de Vaticaanse ‘minister van Buitenlandse Zaken’). Paus Franciscus en president Macron spraken over diverse internationale kwesties, waaronder klimaatverandering, het Franse voorzitterschap van de Europese Unie en de situatie in het Midden-Oosten. Ook werden geschenken uitgewisseld. Zo bracht Macron twee biografieën over St. Ignatius van Loyola mee voor de paus: de eerste een zeldzame editie uit 1585 geschreven door Pietro Maffei; de tweede een werk van Francois Sureau, een lid van de Franse Academie die een hedendaags eerbetoon brengt aan de Baskische heilige.
Zijn 35ste buitenlandse reis bracht paus Franciscus van 2-6 december naar Cyprus en Griekenland. Op de eerste dag van zijn bezoek aan Cyprus ontmoette de paus Cypriotische katholieke geestelijken en religieuzen en sprak met de burgerlijke autoriteiten en het diplomatieke corps van het land. Tachtig procent van de bevolking is christelijk maar de R.-K. Kerk is een kleine minderheid: het merendeel van de bevolking is Grieks-Orthodox. Tijdens zijn ontmoeting met president Nikos Anastasiades van Cyprus, lokale autoriteiten, het maatschappelijk middenveld en diplomaten prees de paus het eiland als “een kruispunt van beschavingen.” Tijdens zijn tweede dag op Cyprus bracht de paus een bezoek aan de orthodoxe aartsbisschop van Cyprus, Chrysostomos II. Ook was hij aanwezig bij de Heilige Synode van de Cypriotische Orthodoxe Kerk. Tijdens zijn toespraak daar benadrukte de paus de gemeenschappelijke banden tussen de Katholieke en Orthodoxe Kerken en onderstreepte zijn verlangen om de oecumenische dialoog te verdiepen. Daarna was de paus hoofdcelebrant tijdens de heilige Mis in het GSP-stadion in Nicosia, waar duizenden gelovigen bij aanwezig waren. Hij besloot zijn bezoek aan Cyprus met een gebedsbijeenkomst met migranten in de katholieke parochie van het Heilig Kruis.
Daarna reisde de paus op 4 december door naar Griekenland. In Athene had paus Franciscus een hartelijke ontmoeting met aartsbisschop Ieronymos II van Athene en Griekenland. De aartsbisschop hield een toespraak waarin hij zijn “gevoelens van broederschap en eer” uitdrukte. Ook herinnerde hij aan hun gezamenlijke bezoek aan het eiland Lesbos in 2016 om wereldwijd bewustzijn te creëren over de benarde situatie van vluchtelingen en migranten. Paus Franciscus sprak die dag ook met politieke en burgerlijke autoriteiten en had een ontmoeting met de katholieke gemeenschap van Athene in de kathedraal van St. Dionysus. Hij moedigde de kleine katholieke gemeenschap in Griekenland aan om het voorbeeld te volgen van de heilige Paulus, die St. Dionysius, de eerste bisschop en patroonheilige van Athene, in de Areopagus bekeerde.
Op 5 december reisde de paus net als in 2006 naar het Griekse eiland Lesbos, waar hij het vluchtelingenkamp Mytilene bezocht, klik hier voor een uitgebreid (foto)verslag. Terug in Athene vierde hij de heilige Mis in het Megaron concertgebouw. De 2.000 gelovigen waren vanwege de coronaregels verspreid over twee zalen. De laatste ontmoeting van paus Franciscus op de ochtend van zijn vertrek op 6 december was met een groep jongeren uit heel Griekenland. Hij riep hen op om echt sociaal te zijn door ontmoetingen aan te gaan met de mensen om hen heen als een ervaring van Gods liefde.
Paus Franciscus werd op 17 december 85 jaar. Hij ontving ’s ochtends een groep vluchtelingen uit Cyprus. Deze groep van ongeveer tien vluchtelingen is de eerste die naar Italië zal komen met de gemeenschap van Sant’Egidio, na een overeenkomst die is bereikt tussen de Heilige Stoel en de Italiaanse en Cypriotische autoriteiten tijdens de pausreis naar Cyprus en Griekenland eerder in december. De vluchtelingen worden ondersteund door de paus, terwijl Sant’Egidio zorgt voor hun integratie in Italië door middel van een eenjarig migrantenprogramma. Sommigen van hen zijn artsen en computertechnici. Paus Franciscus luisterde naar hun verhalen over de reizen die ze maakten vanuit Congo-Brazzaville, de Democratische Republiek Congo, Kameroen, Somalië en Syrië. “U heeft ons gered!” zei een Congolese jongen tegen de paus. Paus Franciscus heette de vluchtelingen hartelijk welkom, sprak hen individueel toe en bedankte hen voor hun bezoek. De vluchtelingen wensten hem op zijn verjaardag “een lang leven en een goede gezondheid.”
